برساخت هویت عکاسان جنگ (ایران و عراق ) از منظر تحلیل گفتمان
عکس یک اتفاق و هنر ساده نیست، بلکه سیر در زمان است . مکان بود گذشته در زمان حال . وقتی واقعهای در تاریخ رخ میدهد، تنها بیان و گفتمان در رابطه با آنهاست که تداعی ذهنی را برای ما به وجود میآورد . اما عکس تنها گفتمان تصویری است که بدون ضرورت به تبدیل پیامهای گفتاری، از مکان و زمان گذشته ودیعه میگیرد، و در زمان حال بدون واسطه مقابل چشمهای هر ببیندهای ظاهر میشود . و دقیقاً در آن لحظه پیوند گذشته با زمان حال صورت میگیرد . مکان و سوژههایی که دیگر نیست اما در زمان حال و در برابر چشمانمان زنده است.
بنابراین عکس غیر از هنر ارزش رسانهای نیز دارد و در حوزههای مختلف جامعه شناسی هنر، جامعه شناسی رسانهای و … مورد بحث و بررسی قرار گرفته است .
جنگ را گرد و غبار گفتمانی بین دو گفتمان، که برای رسیدن به اهداف مورد نظر و نیز برای حل اختلافها بر میخیزد مینامند.
در عصر حال با توجه به گذشت چند دهه از جنگ تحمیلی و ظهور عصر مدرن و تکنولوژی و به وجود آمدن تضادها و تناقضها و تعابیر مختلف در نسل جدید، در رویارویی با مسائل جنگ ایران و عراق نیازمند و بررسی علمی جدید میباشد . به تعبیری، با ظهورمسائل جدید واقعیتها تغییر میکند و برای بازنمایی آنها نیز شیوههای جدید بازنمایی باید تغییر کند .
انسان همانند سازنده تصاویر و جهان، همچون تولید و باز تولید تصویر است . مارتین هایدگر میگوید: انسان بیانگر آن چیزی میشود که وجود دارد … و تصویر شکل گیری آن « بیان » است .
در حوزه جامعه شناسی رسانهای تحقیقات تخصصی در خصوص عکاسی جنگ صورت نپذیرفته اما به تفکیک هم جنگ و هم عکاسی تحقیقاتی با نگرشهای مختلف، جامعه شناسی و هنر به خود اختصاص دادهاند.
ابوالفضل قاسمی