مدیریت شهری فرهنگ محله – مسجد محوری و محله محوری
اهمیت و جایگاه اماکن مقدسی چون مسحد و اساس فلسفه ساخت و تشکیل و سازمان دادن آنها را باید از صدر اسلام در پیشینه تاریخی آن جستجو کرد. مسجد از جایگاهها و اماکن مقدسی است که در تاریخ صدر اسلام دارای مبانی ، اهمیت و جلوه ی ویژه ای است. مسجد نماد مدنیت و تمدن در جهان اسلام است ، چرا که با هجرت پیامبر و تشرف حضرت از مکه به سرزمین مدینه ، مبانی دیگری از فلسفه و اساس رسالت را باید از نوع عمل و رفتار پیامبر (ص)، در آن عصر جستجو کرد ،اگرچه باید پذیرفت که رفتار معصوم نمی تواند بی هدف و یا همراه با خطا و آزمایش باشد، لذا هر عملی که پیامبر در عصر رسالت خویش دنبال می کرد، با توجه به اهمیت و حساسیت موضوع هجرت ، که خود مبنایی برای تشکیل حکومت اسلامی است. اگر بپذیریم که دوران مکی رسالت به مباحث دعوت همگانی و یارگیری پیامبر (ص) برای گسترش رسالت آسمانی اسلام بوده است، که با آگاهی بخشی و دعوت از نزدیکان و اهل خویش، به اسلام ، در دوران مکی ، همه ناشی از ، اهمیت رسالت فراگیری است که پیامبر اسلام ، برای ارائه آن به عنوان دین کامل برگزیده شده است. اگر دوران ده ساله مکی صدر اسلام را در رسالت پیامبر (ص) به بخش نظری و تبلیغ رسالت ویازده سال دیگر رسالت پیامبر را در دوران مدنی به تشکیل حکومت اسلامی در نظر بگیریم، خواهیم دید که پیامبر در بدو ورود به مدینه و محلی به نام قبا ، در اولین فرصت دست به چه اقدام اساسی می زند؟ پیامبر قبل از هر عملی بنای« مسجد قبا » را بنیاد می گذارد و این مسجد در تاریخ اسلام را می توان به عنوان اولین نماد و بنای تشکیل حکومت و مدنیت قلمداد نمود. شاید پیامبر با اولویت ، ساخت بنایی، بنام مسجد، در مدینه، این عمل را در تاریخ اسلام گوشزد می نمایند، مکانی که نماز و سایر عبادا ت در آن برگزار می شود و نمازی که ستون دین و از واجبات است، باید در اولویت همه امور باشد. اولویت و جایکاه نماز و مسجد در دین اسلام بسیار مهم است و پرداختن به آنها در اولویت امور دینی در اسلام است.
احمدرضا بنائی اسماعیلی
